Calciumfosfaatzouten

Calciumfosfaatzouten zijn chemische verbindingen die bestaan uit calciumionen (Ca2+) en fosfaatgroepen (PO4^3-). De belangrijkste zouten in voeding en industrie zijn monocalciumfosfaat Ca(H2PO4)2, dicalciumfosfaat CaHPO4 (vaak als dihydraat CaHPO4·2H2O) en tricalciumfosfaat Ca3(PO4)2. Deze zouten komen voor in de natuur en komen ook veel voor in producten die calcium en fosfor leveren, bijvoorbeeld in botten- en gebitsmineralisatieprocessen bij levende organismen.

Eigenschappen variëren per zout. Monocalciumfosfaat is relatief goed oplosbaar in water en wordt veel toegepast als zuuringszout en calciumbron in voedingsmiddelen. Dicalciumfosfaat heeft een lagere oplosbaarheid en dient eveneens als calciumbron en additief. Tricalciumfosfaat is over het algemeen minder oplosbaar en wordt onder andere gebruikt als calciumbron en als anti-klonmiddel in poeders. De oplosbaarheid neemt toe in zure omgevingen.

Productie en toepassingen. Calciumfosfaatzouten worden industrieel geproduceerd door reacties tussen calciumzouten en fosfaatgroepen en dienen als calcium- en fosforbron in voedingsmiddelen en supplementen. Monocalciumfosfaat fungeert als leavening agent in bakpoeders; dicalciumfosfaat en tricalciumfosfaat worden toegepast als calciumbron en voedingsadditief. In de landbouw worden ze gebruikt als kunstmest om fosfaat en calcium aan planten te leveren. In tandheelkunde en botgeneeskunde komen vormen van calciumfosfaat voor in botcementen en remineralisatieproducten; sommige vormen van tricalciumfosfaat fungeren ook als antiklonmiddel in poeders.

Veiligheid en regelgeving. Calciumfosfaatzouten zijn in veel toepassingen als veilig erkend voor voedselcontact en supplementen, maar een hoge fosforinname kan risico’s opleveren bij mensen met nierproblemen. Inname dient te voldoen aan lokale voedingsnormen en voorschriften.