Bronchiektasieën

Bronchiektasieën zijn blijvende verwijdingen van de grotere en middelgrote luchtwegen in de longen, gepaard gaande met beschadiging van de wand en ophoping van sputum. De aandoening gaat vaak gepaard met terugkerende infecties en een chronische hoest.

Oorzaken en etiologie kunnen variëren. Ze ontstaan vaak na een longinfectie of longontsteking die de wand van de bronchiën beschadigt, maar kunnen ook aangeboren zijn, zoals kartagener-syndroom ( primaire ciliaire dyskinesie ). Andere oorzaken zijn immuunstoornissen, obstructie door tumoren of slijmpropjes, en longziekten zoals COPD en fibrose. Soms blijft de oorzaak onbekend, wat als idiopathisch wordt aangeduid.

Het klinische beeld kent kenmerken zoals een chronische hoest met produktie van sputum, vooral ’s ochtends, terugkerende luchtweginfecties en episodische hemoptoë. Bij ernstigere gevallen kunnen kortademigheid, vermoeidheid en beperkte inspanningstolerantie aanwezig zijn. Exacerbaties kunnen leiden tot snelle verslechtering en verhoogde sputumproductie.

Diagnose gebeurt meestal via beeldvorming en klinische voorgeschiedenis. Een high-resolution CT-scan toont doorgaans verplaatste en verdikte bronchiën met structurele beschadiging. Spirometrie kan een obstructief patroon laten zien, maar de mate daarvan varieert. Sputumkweek en seriële evaluatie van infecties zijn vaak nodig, en bronchoscopie kan worden gebruikt bij verdenking op verlaagde doorstroming of obstructie. Vaccinaties en longfunctietesten behoren tot het diagnostisch en preventief traject.

Behandeling is gericht op symptoomreductie, infectiousiepreventie en verbetering van de afvoer van slijm. Dit omvat luchtwegverwachtingstechnieken (zoals fysiotherapie en ademhalingsoefeningen), mucolytica, bronchodilatoren en, indien nodig, inhaled corticosteroïden. Antibiotica worden toegepast bij exacerbaties en langdurig door sommige patiënten om herhalingen te verminderen. Bij localizede ziekte kan chirurgie of embolisatie bij ernstig bloedverlies overwegen worden. Een multidisciplinaire aanpak en leefstijl- en vaccinatieadviezen zijn essentieel. De prognose varieert afhankelijk van de ernst en uitbreiding van de afwijkingen.