Beveiligingsbelang

Beveiligingsbelang is een term uit het Nederlands civiele recht die verwijst naar een recht van een schuldeiser om voldoening van een verplichting af te dwingen uit zekerheden die aan de schuld zijn verbonden. Het doel is om de crediteur zekerheid te bieden dat hij zijn vordering kan verhalen bij niet-nakoming door de schuldenaar en om de kans op betaling te vergroten. Een beveiligingsbelang kan verschillende vormen aannemen, zoals hypotheek, pandrecht of eigendomsvoorbehoud, en kan ook ontstaan door gerechtelijke beslaglegging.

Beveiligingsbelang kan ontstaan door een contract tussen schuldeiser en schuldenaar, of krachtens wet. Veelvoorkomende vormen in de Nederlandse praktijk zijn onder meer:

- Hypotheek op onroerende zaken, waarbij de schuldeiser een voorrang heeft op de opbrengst van het onroerend goed tot de hoogte van de vordering;

- Pandrecht op roerende zaken of vorderingen, waardoor de schuldeiser recht heeft op de onderpand bij verhaal;

- Eigendomsvoorbehoud, waarbij levering van goederen gebeurt onder voorbehoud van eigendom tot betaling;

- Beslag, als gerechtelijke maatregel die de schuldeiser bevoegd maakt bepaalde goederen te kiezen of te verkopen ten gunste van de vordering.

Perfectionering en openbaarmaking: om tegen derden afdwingbaar te zijn, vereisen sommige beveiligingsbelangen registratie of publiciteit, zoals hypotheek- of pandrechtenregisters. Andere zekerheden ontstaan rechtstreeks uit de overeenkomst tussen partijen en vereisen geen specifieke registratie.

Uitwinning en prioriteit: bij wanbetaling kan de schuldeiser de zekerheid ten gelde maken, meestal via verkoop van het beveiligde goed of via incasso van de vordering. De rangorde tussen beveiligingsbelangen bepaalt wie als eerste wordt voldaan bij insolventie, en dit kan van invloed zijn op de uiteindelijk ontvangen bedrag.