pandrecht

Pandrecht is een zekerheidsrecht in het Nederlandse recht dat een schuldeiser het recht geeft om voldoening te krijgen uit een verpande zaak indien de schuldenaar zijn verplichtingen niet nakomt. Het behoort tot de belangrijkste vormen van onderpand en heeft voorrang boven gewone vorderingen naar de wijze waarop het in de wet is geregeld. Het kan rusten op roerende zaken (zoals voorraad, machines, voertuigen) en op vorderingen of andere vermogensrechten (zoals debiteurenportefeuilles of aandelen). Het doel is om kredietrisico te verminderen en de terugbetaling van schulden te vergemakkelijken.

Een pand wordt meestal bij een overeenkomst gecreëerd. Er bestaan twee hoofdvormen: feitelijk pand, waarbij de pandhouder feitelijk de beschikkingsbevoegdheid over het verpande goed verkrijgt (of door levering aan de pandhouder), en stil pand, waarbij de pandgever het bezit behoudt maar het recht op verpanding jegens derden wordt gevestigd. Voor sommige soorten verpanding, zoals roerende zaken of effecten, kunnen aanvullende formaliteiten zoals registratie of notariële akte vereist zijn.

Bij betalingsachterstand kan de pandhouder overgaan tot verkoop van het verpande goed ten bate van de schuld. De opbrengst wordt eerst gebruikt om de schuld af te lossen, met eventuele kosten en rechten van andere schuldeisers in acht genomen. Het pand eindigt wanneer de schuld is voldaan, wanneer de pandgever afstand doet van het recht, of wanneer het verpande goed wordt teruggegeven.

Vergeleken met een hypotheek is pandrecht vooral gericht op roerende goederen en vorderingen, terwijl een hypotheek betrekking heeft op onroerende zaken. Pandrecht kan al bestaan onder eenvoudiger voorwaarden dan een hypotheek, afhankelijk van de aard van het verpande goed en de afspraken tussen partijen.