AlkaliMetallen

Alkalimetallen, ook wel alkalimetalen genoemd, vormen groep 1 van het periodiek systeem en omvatten de elementen lithium (Li), natrium (Na), kalium (K), rubidium (Rb), cesium (Cs) en francium (Fr). Ze zijn zacht, licht en reageren uiterst gemakkelijk met andere elementen. Hun buitenste elektronenconfiguratie is ns1, waardoor ze vrijwel uitsluitend in +1-oxidatietoestanden voorkomen. In zuivere vorm zijn ze over het algemeen metalen die bij kamertemperatuur nog relatief zacht zijn.

Een kenmerkende eigenschap is de grote chemische reactiviteit, vooral met water en met zuurstof in de lucht. De reactie met water is hevig en produceert waterstofgas en een sterk basische hydroxide; de snelheid en intensiteit nemen toe naarmate men naar beneden in de groep gaat. Door hun sterke elektropositieve aard reageren ze ook met halogenen en vormen ze ionische zouten. In natuur voorkomen deze elementen alleen in verbindingen; vrij metaal komt zelden voor in de aardkorst.

Productie en voorkomen in de industrie: alkalimetalen worden gewonnen door elektrolyse van gesmolten zouten. Het bekendste voorbeeld is de productie van natrium (Downs-cel). Andere alkalimetalen worden op vergelijkbare wijze uit hun zouten gesynthetiseerd. In termen van toepassingen hebben lithium-batterijen een prominente rol, natrium wordt veel gebruikt in de chemische industrie en glasproductie, kalium is essentieel in meststoffen, en rubidium en cesium vinden vooral toepassing in wetenschappelijk onderzoek en speciale instrumenten zoals tijdmeting. Francium is extreem zeldzaam en radioactief; het wordt nauwelijks geproduceerd buiten laboratoriumomgevingen.

Veiligheid: door hun hoge reactiviteit worden alkalimetalen onder olie of in een inert atmosfeer bewaard en verwijderd uit contact met water en zuurstof. Bij onjuiste hantering kunnen翔 reactie-incidenten ontstaan.