éénwoordige

Éénwoordige is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat letterlijk “uit één woord bestaand” betekent. In taalkundige contexten beschrijft het zinsdelen of zinnen die slechts uit één woord bestaan. In het bijzonder verwijst het naar een eenwoordige zin, oftewel een korte uitroep of tussenwerpsel die als zelfstandige zin kan functioneren. Voorbeelden zijn Hallo!, Stop!, Dank!, Jo! en andere interjecties. Deze zinnen dragen meestal een duidelijke emotionele of vocale functie en missen doorgaans een onderwerp en een werkwoord.

In gebruik wordt het woord voornamelijk aangetroffen in linguïstische analyses, taalonderwijs en beschrijvende teksten waar het contrast met meer uitgebreide zinnen duidelijk gemaakt moet worden.Naast interjecties kunnen ook kortere vocatieve uitroepen of signaalwoorden als éénwoordig worden ervaren, afhankelijk van de context en de interpunctie.

Wat betreft vormgeving is éénwoordig de basisvorm, en éénduidige attributieve vorm luidt vaak éénwoordige wanneer het wordt gebruikt voor een zelfstandig naamwoord, bijvoorbeeld de éénwoordige zin. De afleiding met -ige geeft aan dat het woord “van één woord” kwalificeert.

Etymologisch is het samengesteld uit één, woord en het achtervoegsel -ig; de accentuering op één geeft de precieze telwaarde aan en onderscheidt het van de onaccentueerde vorm een.

Zie ook: éénwoordige zin, interjectie, zinsdeel.