zetmiddelen

Zetmiddelen zijn stoffen die aan een mengsel worden toegevoegd om het te laten stollen, geleren of uitharden. Ze beïnvloeden de textuur, structuur en stabiliteit van het eindproduct en werken via verschillende mechanismen, zoals gelvorming, cross-linking of kristallisatie.

In de voedselindustrie worden zetmiddelen vooral gebruikt om vloeistoffen te verdikken, gels te vormen of textuur te verbeteren. Bekende voorbeelden zijn gelatine (vrijwel altijd uit dierlijke bronnen, maar er zijn plantaardige alternatieven), agar-agar, pectine en carrageen. Ook zetmeelbasiszetmiddelen worden gebruikt die bij verhitting geleren. Vegetarische en veganistische producten kiezen vaak voor plantaardige alternatieven.

In cosmetica en farmacie dienen zetmiddelen als verdikkers of gels die emulsies stabiliseren en een gewenste consistentie geven. Ze bepalen soms ook de werking van elkaar aanvullende ingrediënten in crèmes, gels en lotions.

In de bouw en industrie fungeren Zetmiddelen als verharders of versnellers van het uithardings- of kristallisatieproces van cement, mortel of harsen, waardoor het materiaal sterkte en stabiliteit krijgt. Ze kunnen de tijdsduur tot bereik van de gewenste sterkte beïnvloeden en daarmee de verwerkingsefficiëntie verbeteren.

In de chemie en materialenwetenschap worden zetmiddelen ook gebruikt om polymerisatie of cross-linking in diverse systemen te starten of te controleren. De keuze voor een zetmiddel hangt af van toepassing, gewenste textuur of sterkte, en veiligheidseisen.

Zie ook: gelling agents, hardening agents, curing agents, thickeners.