wegverlichting

Wegverlichting is het verzamelbegrip voor de elektrische verlichting langs wegen en openbare ruimtes met als doel de zichtbaarheid en veiligheid te verbeteren voor weggebruikers, zowel voetgangers als automobilisten. Het wordt toegepast langs steden, dorpen, wegen en snelwegen en omvat armaturen, lampen, kabels en besturingssystemen. Moderne wegverlichting is sterk gericht op energie-efficiëntie en duurzaamheid, met LED-technologie die lange levensduur en hoger rendement biedt, vergeleken met traditionele hogedruk natrium- of metaalhalogeenlampen.

Ontwerp en prestaties: bij wegverlichting worden eisen gesteld aan gemiddelde verlichtingssterkte (illuminance), uniformiteit en ver- of verblinding (afscherming). Luminaires worden op vaste palen geplaatst op bepaalde afstanden en hoogtes, afhankelijk van de gedragszone (stedelijk, wegen, snelwegen). Energiebeheer en slimme besturingen spelen een grote rol, zoals dimmen buiten piekuren, bewegingsdetectie, en sensornetwerken.

Wet- en regelgeving: in Europa bepaalt EN 13201 normen voor verlichtingsklassen en prestaties, terwijl nationale richtlijnen lokale variaties in verlichtingsniveau en CCT kunnen opleggen. Milieu- en gezondheidsaspecten worden meegenomen via shielding, lagere kleurtemperaturen en vermindering van lichtvervuiling.

Duurzaamheid en onderhoud: onderhoud omvat periodieke inspectie, reiniging, vervanging van lampen en armaturen, en kalibratie van lichtniveaus. Levensduurverwachtingen en lumen-retentie bepalen vervangingsschema’s.

Historisch overzicht: begin 20e eeuw werden gas- en later elektrische armaturen ingezet; in recente decennia is LED-wegverlichting dominant geworden, met toenemende aandacht voor slimme en adaptieve verlichtingssystemen.

Zie ook: lichtvervuiling, intelligente transportsystemen, openbare verlichting.