wapenschilden

Wapenschilden zijn heraldische ontwerpen die dienen als unieke identiteitsmarkering voor personen, families, gemeenten of organisaties. Een wapen bestaat meestal uit een schild waarop symbolen en kleuren zijn geplaatst; vaak worden daarbij ook elementen zoals een helm, mantels, schildhouders en een slagzin toegevoegd.

Historisch ontstonden wapenschilden in middeleeuws Europa als herkenningspunten op slagvelden en zegels. In de loop der tijd ontwikkelde zich een gestandaardiseerd systeem van heraldiek met vaste termen, indelingen en regels die het ontwerp van een wapen sturen.

Ontwerp en betekenis: de belangrijkste onderdelen zijn het schild, de tincturen (kleuren) en charges (voorwerpen of dieren). Latijnse of Franse termen zoals goud (or), zilver (argent), rood (gules) en blauw (azure) komen veel voor. Een kernregel is de regel van tinctuur: metalen horen niet naast metalen en kleuren niet naast kleuren te staan, zodat het wapen goed herkenbaar blijft.

Regelgeving en gebruik: in veel landen bestaan heraldic authorities die het toekennen en registreren van wapens controleren. In Nederland is de Hoge Raad van Adel traditioneel betrokken bij de toekenning en het beheer van wapenschilden voor adellijke en bepaalde erkende entiteiten; elders bestaan vergelijkbare instanties. Tegenwoordig worden wapenschilden nog steeds gebruikt door families, gemeenten, kerken en instellingen en kunnen ze ook als heraldieke logo’s dienen.

Naast historie en protocol leveren wapenschilden waardevolle informatie op voor genealogie en lokale geschiedenis en komen ze terug in gebouwen, grafstenen en publicaties.