voedselwebben

Een voedselweb is de verzameling van voedselrelaties in een ecosysteem. Het laat zien wie eet wie en hoe energie en nutriënten door het systeem stromen. In een voedselweb fungeren organismen als knopen (soorten) en de verbindingen tussen knopen als voedselrelaties. Het omvat producenten (bijv. planten en algen), consumenten (herbivoren, carnivoren en omnivoren) en decomposers (bacteriën en schimmels) die organische stof afbreken. In tegenstelling tot een voedselketen, die één pad van interacties weergeeft, toont een web meerdere paden en onderlinge afhankelijkheden, waardoor soorten meerdere prooi- of voedselcontacten kunnen hebben. Dit maakt het netwerk complexer maar ook robuuster.

Energie- en nutriëntenstromen verlopen primair via deze relaties. De omzetting van energie naar de volgende trofische laag is beperkt: doorgaans wordt ongeveer 90% van de energie verloren als warmte, waardoor slechts een deel doorstroomt naar hogere niveaus. Detritus en afbraak spelen ook een grote rol: decomposers en detritivoren verwerken dode organische stof en leveren zo een belangrijke energiebron voor lagere trofische niveaus. In veel ecosystemen verloopt een groot deel van de voedselwebben via detritus in plaats van uitsluitend via levende prooi.

Voedselwebben zijn dynamisch en reageren op verstoringen zoals habitatverlies, overexploitatie, invasieve soorten en vervuiling. Veranderingen kunnen cascades veroorzaken die populaties op meerdere niveaus beïnvloeden en de veerkracht van het ecosysteem testen. De structuur van een voedselweb, het aantal verbindingen en de mate van specialisatie bepalen mede hoe robuust een systeem is. Wetenschappers bestuderen voedselwebben met netwerkanalyses en methoden zoals isotoopanalyse en maaginhoudanalyse om relaties en de sterkte van interacties in kaart te brengen.