vitaminedeficiënties

Vitaminedeficiënties zijn aandoeningen die ontstaan doordat het lichaam niet voldoende vitaminen binnenkrijgt, of doordat opname, transport of gebruik van vitaminen verstoord is. De symptomen en gevolgen variëren per tekortvitamine en kunnen geleidelijk ontstaan.

Oorzaken en risicogroepen: Oorzaken zijn ondervoeding of eenzijdig dieet, malabsorptie of chronische darmziekten, ouderdom, zwangerschap of veganistische diëten. Ook gebruik van bepaalde medicijnen en verhoogde behoefte (bij ziekte) kunnen tekorten veroorzaken. Risicogroepen zijn met name jonge kinderen, ouderen en mensen met chronische aandoeningen of ongebalanceerde voeding.

Veelvoorkomende tekorten en kenmerken: Tekorten komen vaak voor bij vitamine A, D, C, B12 en folaat. Vitamine A-deficiëntie kan leiden tot nachtblindheid en verhoogde infectiegevoeligheid; vitamine D-deficiëntie beïnvloedt botten en spieren; vitamine C-deficiëntie veroorzaakt scheurbuik; vitamine B12- of folaatdeficiëntie kan megaloblastaire anemie en neurologische klachten geven. Daarnaast kunnen niacine- en thiamine-deficiënties ziekbeelden zoals pellagra of beri-beri veroorzaken.

Diagnose en behandeling: Diagnose gebeurt meestal met klinische evaluatie en bloedonderzoek, soms aangevuld met functionele tests. Behandeling bestaat uit gerichte vitaminedosering (orale of injectie), samen met aanpassing van de voeding en behandeling van eventuele onderliggende oorzaken. Preventie en monitoring zijn belangrijk om herhaling te voorkomen.

Preventie en public health: Op populationeel niveau spelen voedselverrijking en voorlichting een rol bij voorkomen van tekorten. Specifieke aanbevelingen bestaan voor risicogroepen, zoals vitamine D-suppletie bij beperkte zonblootstelling en een gevarieerd dieet.