trendlijn

Een trendlijn, of trendlijn, is een rechte lijn die zo goed mogelijk een reeks datapunten weergeeft op een scatterplot en daarmee de algemene richting van de gegevens laat zien. Het doel is om een duidelijk beeld te krijgen van de onderliggende trend, bijvoorbeeld over tijd, en om daarmee gemiddelde bewegingen te verduidelijken en (indien mogelijk) toekomstige waarden te schatten.

In de statistiek wordt een trendlijn meestal bepaald met lineaire regressie via de methode van kleinste kwadraten. De lineaire formule y = a + b x wordt toegepast, waarbij x bijvoorbeeld tijdstippen of ordeningen zijn en y de waargenomen waarden. De parameter b geeft de snelheid van de verandering per eenheid van x en a is het interceptpunt.

De maatstaf van de kwaliteit van de fit wordt vaak uitgedrukt met R-kwadraat en de analyse van de residuen. Een positieve b wijst op een stijgende trend, een negatieve op een dalende trend. Een trendlijn toont de lange termijn beweging, terwijl schommelingen, seizoen- of cyclische patronen buiten de lijn vallen. Voor onregelmatige of niet-lineaire trends kunnen polynomiale, logaritmische of exponentiële trendlijnen worden gebruikt.

Toepassingen liggen in economie, financiën, milieuonderzoek en sociale wetenschappen: het geven van inzicht in groeipatronen, risicobeoordelingen en prognoses. Houd rekening met beperkingen: de trendlijn gaat uit van een bepaalde relatie en vereist voldoende representatieve data; is gevoelig voor uitbijters en extrapolatie buiten de waarnamde periode kan onbetrouwbaar zijn.

Samengevat is de trendlijn een beknopte weergave van de dominante richting in een dataset, berekend via lineaire regressie en vaak gebruikt als hulpmiddel bij interpretatie en forecasting.