seizoen

Seizoen is een indeling van het jaar op basis van klimatologische patronen, daglicht en biologische cycli. In gematigde klimaten worden doorgaans vier seizoenen onderscheiden: lente, zomer, herfst en winter. In tropische regio's daarentegen komen vaker twee duidelijke seizoenen voor, bijvoorbeeld een nat seizoen en een droog seizoen, terwijl sommige gebieden drie of meer seizoenen hebben afhankelijk van lokale klimaatkenmerken.

Er bestaan twee hoofdbenaderingen om seizoenen af te bakenen. Bij astronomische seizoenen hangen de grenzen samen met de stand van de zon ten opzichte van de aardas: lente begint bij de lente-equinox (ongeveer 20–21 maart), zomer bij de zonnewende (ongeveer 20–21 juni), herfst bij de herfst-equinox (ongeveer 22–23 september) en winter bij de winterzonnewende (ongeveer 21–22 december). Bij meteorologische seizoenen worden de seizoenen georiënteerd aan kalendermaanden: lente maart–mei, zomer juni–augustus, herfst september–november en winter december–februari. In het zuidelijk halfrond vallen de periodes overeen met omgekeerde jaargetijden.

Seizoenen beïnvloeden klimaat, landbouw, natuur en menselijke activiteiten. Ze sturen de flora en fauna, bepalen gewassen en oogsten, en beïnvloeden energieverbruik, toerisme en kledingkeuzes. Cultureel zijn seizoenen vaak verbonden met festiviteiten en tradities.

Klimaatverandering leidt tot veranderingen in duur, intensiteit en kenmerken van de seizoenen, met complicaties voor ecosystemen en landbouw. Regionale variatie blijft belangrijk; in Nederland en elders in Europa zijn de vier seizoenen kenmerkend, maar de grenzen en weerspatronen variëren van jaar tot jaar.