trappenruimte

Trappenruimte is een architectonische ruimte waarin een of meer trappen zijn geplaatst en die dient als verticale verbinding tussen bouwlagen. Het omvat de treden zelf, landingen en vaak aangrenzende ruimten zoals gangen of schachten die deel uitmaken van de trapzone. In de praktijk wordt veelal gesproken van een trappenhuis, maar trappenruimte benadrukt vooral de volumetrische ruimte rondom de trap.

Functie en ontwerp hangen nauw samen met menselijke beweging door een gebouw. De trappenruimte biedt dagelijkse toegang tussen verdiepingen en vormt een cruciaal onderdeel van evacuatie bij brand. Ontwerpkeuzes betreffen onder meer breedte en vrije hoogte, de beschikbare landingsruimte, verlichting (daglicht en kunstlicht), akoestiek en materiaalkeuzes. Veelgebruikte materialen zijn beton, staal en hout, vaak gecombineerd met brandwerende bekleding en leuningen die aan de relevante veiligheidsnormen voldoen.

Veiligheid en regelgeving spelen een centrale rol bij de vormgeving van trappenruimten. In Nederland regelt het Bouwbesluit aspecten zoals minimale breedte en vrije hoogte, brandwerende scheiding met aangrenzende ruimten, afmetingen van de landingen, en de aanwezigheid van traphek- en handrelingen. Daarnaast wordt rekening gehouden met vluchtwegen en, waar nodig, toegankelijkheid voor minder- en rolstoelgebonden gebruikers.

Typen en toepassingen variëren per gebouwtype. Een moderne trappenruimte bevindt zich vaak in het centrale kerngebied van een hoog gebouw en verbindt meerdere verdiepingen via een of meerdere trappen. In woonhuizen kan de trappenruimte deel uitmaken van een zichtbare trapopgang, terwijl historische gebouwen vaak kenmerkende, decoratieve trappenhuizen tonen. De vorm en ligging reageren op zowel functionele als esthetische wensen.