stressmetingen

Stressmetingen verwijzen naar het meten en kwantificeren van spanning of stress in twee hoofdgebieden: materialen en constructies, en biologische systemen onder invloed van stress. In de materiaalkunde beschrijft het de interne krachten die ontstaan bij belastingen of temperatuursveranderingen; in de biologie gaat het om meetbare reacties op stressoren bij mensen en dieren.

Bij materiaalkunde worden verschillende meetmethoden gebruikt, afhankelijk van de ligging en aard van de stress. Voor oppervlakkige spanningen zijn rekstroken (strain gauges) en extensometers gangbaar, terwijl digitale beeldcorrelatie (DIC), photoelasticiteit en röntgendiffractie ook interne spanningen kunnen bepalen. Ultrasone methoden en diffractie-technieken leveren informatie over spanningstoestanden in het materiaal, inclusief restspanningen. Restspanningen worden vaak vastgesteld met methoden zoals hole-drilling (ASTM E837) of röntgen- en neutronendiffractie.

Toepassingen zijn onder meer kwaliteitscontrole, ontwerpoptimalisatie en veiligheid in de luchtvaart, civiele constructies en machinebouw. Interpretatie vereist kennis van materiaaleigenschappen, temperatuur en belastinggeschiedenis. Restspanningen kunnen leiden tot voortijdig falen, daarom worden metingen vaak gevolgd door modelberekeningen en simulaties om betrouwbaarheid te toetsen.

Bij biologische stressmetingen gaat het om meetbare fysiologische respons op stressoren. Bekende indicatoren zijn cortisol in speeksel of bloed, hartslagvariabiliteit (HRV), galvanische huidrespons (GSR) en pupillometrie. Metingen vinden plaats met laboratoriumanalyses of wearables. Interpretatie moet rekening houden met diurnale variatie, individuele verschillen en context, zodat stressniveaus betrouwbaar kunnen worden afgeleid.