hartslagvariabiliteit

Hartslagvariabiliteit (HRV) is de variatie in tijdsintervallen tussen opeenvolgende hartslagen, gemeten als de RR-intervallen op een ECG of PPG. HRV geeft inzicht in de capaciteit van het hart om zich aan te passen aan fysiologische en omgevingsprikkels en weerspiegelt de werking van het autonome zenuwstelsel.

HRV kan worden gemeten in korte opnames (meestal vijf minuten) of gedurende lange perioden (bijvoorbeeld 24 uur). Bij de analyse worden verschillende maten berekend: tijdsdomein zoals SDNN, RMSSD en pNN50; frequentiedomein zoals LF, HF en de LF/HF-ratio; en soms niet-lineaire maten zoals Poincaré-plotmetingen. Bij de interpretatie is het belangrijk artefacten te verwijderen en rekening te houden met de opnameomstandigheden.

De variabiliteit wordt grotendeels bepaald door de balans tussen het sympathische en het parasympathische zenuwstelsel. Ademhaling, respiratoire sinusarhythmie, houding, leeftijd, geslacht en fysieke conditie beïnvloeden HRV.

Interpretatie van HRV vereist context. Over het algemeen wijst een hogere HRV op betere autonome veerkracht en trainingstoestand, terwijl een lagere HRV geassocieerd kan zijn met stress, vermoeidheid of ziekte. HRV is een indicator van autonoom functioneren, geen directe gezondheidsmeting.

Toepassingen variëren van sport- en trainingsmonitoring tot cardiologie, anesthesiologie en slaaponderzoek. In onderzoek dient HRV als maat voor autonome functie; patiënten kunnen trends over tijd belangrijker vinden dan één meting. Interpretatie legt de nadruk op meerdere factoren.

Beperkingen omvatten gevoeligheid voor artefacten en beïnvloeding door ademhaling, activiteit en meetprocedure; er is geen universeel normatief bereik. Referentiewaarden variëren met leeftijd, geslacht en populatie, waardoor vergelijkingen tussen individuen en groepen zorgvuldig moeten gebeuren.