Home

speekselvorming

Speekselvorming is het proces waarbij speeksel wordt geproduceerd en afgescheiden door de speekselklieren. De belangrijkste klieren zijn de glandelparotidea, glandelsubmandibularis en glandelssublingualis, aangevuld door vele kleine klieren in het mondslijmvlies. Speeksel wordt continu geproduceerd (basale secretie) en kan toenemen bij prikkels zoals voedsel, geur en kauwen.

De regulatie vindt plaats via het zenuwstelsel. Het parasympathische systeem verhoogt het volume en levert een

Samenstelling en functies: speeksel bestaat grotendeels uit water, elektrolyten (zoals natrium, kalium en bicarbonaat), en bevat

Klinische aspecten: gebrek aan speeksel—xerostomie—komt vaak voor bij dehydratie, medicatie, ouderdom of bestraling van hoofd en

Het behoud van een gezonde speekselproductie is essentieel voor eet-, spraak- en mondgezondheid.

waterige,
dunne
speekselstroom
die
vooral
enzymen
bevat.
Het
simpathetische
systeem
kan
de
samenstelling
beïnvloeden,
waardoor
speeksel
stroperiger
en
rijk
aan
eiwitten
wordt.
Prikkels
zoals
smaak,
geur
en
mechanische
stimulatie
van
de
mond
leiden
tot
speekselafgifte.
enzymen
zoals
alfa-amylase
(ptyaline)
en
soms
lipase.
Het
bevat
mucinen
voor
smering,
mineralen
zoals
calcium
en
fosfaat
die
helpen
bij
remineralisatie
van
glazuur,
en
antimicrobiële
componenten
zoals
lysozym,
lactoferrine
en
IgA.
Speeksel
buffert
zuren,
bevochtigt
voedsel,
vergemakkelijkt
slikken
en
spraak,
start
de
vertering
en
beschermt
de
mond
tegen
micro-organismen.
hals.
Langdurige
droogte
verhoogt
het
risico
op
cariës,
zweertjes
en
mondinfecties.
Sjögrense
syndroom
en
andere
aandoeningen
kunnen
eveneens
speekselvorming
beïnvloeden.