schoolgebondenheid

Schoolgebondenheid is een begrip uit de onderwijs- en jeugdwetenschap dat de mate beschrijft waarin een leerling of student zich verbonden voelt met de school en zich als lid van de schoolgemeenschap gedraagt. Het omvat de betrokkenheid bij lessen en schoolactiviteiten, de algehele participatie, de naleving van schoolregels en de identificatie met de normen en waarden die op school gelden. In de literatuur wordt het vaak gekoppeld aan termen als schoolbetrokkenheid of schoolconnectedness, waarbij de nadruk ligt op de binding met de school als sociale omgeving.

Een hoge schoolgebondenheid gaat doorgaans gepaard met betere leerprestaties, regelmatiger aanwezigheid en minder uitval, en met een positiever welbevinden en minder risicogedrag. Tegelijkertijd kunnen factoren zoals sociaaleconomische achtergrond, thuissituatie, taalachtergrond en ervaringen met pesten of discriminatie de mate van binding beïnvloeden. Schoolgebondenheid ontstaat in interactie met de schoolomgeving, de relaties met leraren en medeleerlingen, en de relevantie van het lesaanbod.

Factoren die de binding versterken of verzwakken zijn onder meer een veilig en inclusief schoolklimaat, sterke docent-leerlingrelaties, mogelijkheden tot participatie en eigen inbreng, passend onderwijsaanbod en betrokken ouders. Omgekeerd kunnen onveiligheid, gebrek aan ondersteuning, oneerlijke behandeling of een gebrek aan toekomstperspectieven de binding onder druk zetten.

Bevordering van schoolgebondenheid gebeurt vaak via leerlinggerichte benaderingen, mentorschap, herstelgerichte pedagogiek, positieve leeromgevingen en vroegsignalering van uitvalgevaar, zodat leerlingen zich welkom, competent en gemotiveerd voelen om deel uit te maken van de schoolgemeenschap.