schistvorming

Schistvorming is het proces waarbij met regional metamorfose zittende, vaak met platte kristallen gerichte gesteenten ontstaan die schistose vertonen. Het resultaat is een schist, een metamorf gesteente met een grof kristallijne textuur en een uitgesproken gelaagde foliate structuur die schistosity wordt genoemd.

Tijdens schistvorming ondergaat het oorspronkelijke protoliet, meestal peliettisch of pelitisch sedimentair gesteente zoals zandsteen of aarderde, een klimaatverandering van temperatuur en druk over grote oppervlakken. Door toenemende temperatuur en druk reorganiseren minerale fasen zich zodat platte mineralen zoals mika’s (muscoviet en biotiet) en plagmineralen zich parallel aan elkaar richten. Dit geeft de kenmerkende geveerde, vouwde textuur en een fijn- tot grofkorrelige kristallijne structuur.

Veelvoorkomende mineralsamenstellingen in schisten zijn mika (muscoviet, biotiet), chorliet, kwarts en veldspaat, met gelegenoorde toevoegingen van garnet, stauroliet, kyaniet of sillimaniet afhankelijk van de chemische samenstelling van het protoliet en de metamorfosecondities. Schist kan verschillende typen hebben, zoals mica-schist, pelietische schist en kwarts-schist, elk verwijzend naar de dominante minerale samenstelling van het oorspronkelijke gesteente.

Schistvorming vindt meestal plaats in regionale, middel- tot hooggradige metamorfose tijdens orogeneses, wanneer aardplaten samenkomen en gesteenten diep in de korst worden opgeheven en persten. Het proces levert informatie over fosiele druk- en temperatuurcondities en vormt een belangrijk onderdeel van geologische kaartinterpretaties en geothermobarometrie.