rozemarijn

Rozemarijn, wetenschappelijke naam Rosmarinus officinalis, is een groenblijvende kruidachtige struik uit de familie Lamiaceae. Het is inheems aan het mediterrane gebied en wordt wereldwijd als kruidachtige plant gekweekt. De plant heeft geurige, naaldachtige bladeren en blauwe tot paarse bloemen in de lente en zomer.

Beschrijving en groei

Rozemarijn groeit als een houtachtige struik die tot circa 1 tot 2 meter hoog kan worden. De bladeren zijn smal, donkergroen bovenzijde en grijslijm onderzijde. De kracht van de geur ontstaat bij het kneuzen van de bladeren. Daarnaast komen in de regels zoetblauwe, paarse of witte bloemen voor. Er bestaan zowel rechtop groeiende cultivars als kruipende (prostaat) varianten voor bodembedekking.

Teelt en onderhoud

Rozemarijn geeft de voorkeur aan volle zon, ruime drainage en kalkrijke, doorlatende grond. Het is vrij droogtetolerant en weinig gevoelig voor gezonde lucht en ziekte, maar verdraging bij koude en natte omstandigheden kan leiden tot wortelrot. In gematigde klimaten kan het buiten overwinteren, maar in strengere winters is beschutting nodig of binnenshuis te houden. Verzorgen gebeurt door regelmatig te snoeien om een compacte groei te bevorderen en scheuten aan te moedigen voor een betere opbrengst. Voortplanting vindt plaats via halfhoutige stekken of zaad.

Gebruik en toepassing

Rozemarijn wordt wereldwijd als kruid in de keuken gebruikt. De bladeren geven vlezige gerechten een aromatische, kruidige toon aan vlees (lams- en gevogeltegerechten), aardappelen, brood en sausen. Dauw of gedroogde bladeren worden ook toegepast in oliën, marinades en kruidenmengsels zoals kruiden van Provence. De plant bevat smaakstoffen zoals cineol, verbenon en rosmarinic acid, en heeft traditionele toepassingen als antiseptisch en antioxidant, hoewel essentiële oliën geconcentreerde vormen zijn en dermale irritatie kunnen veroorzaken en met voorzichtigheid gebruikt moeten worden.