risicogevoeligheid

Risicogevoeligheid is de mate waarin een persoon, een groep of een systeem gevoelig is voor risico’s in een bepaalde context. Het begrip wordt veel gebruikt in de psychologie, gezondheidszorg, arbeid en risicomanagement. Risicogevoeligheid omvat zowel de perceptie van risico (hoe ernstig iemand een risico inschat) als het gedrag dat uit die perceptie voortvloeit (wel of niet maatregelen nemen). Gevoeligheid kan variëren per situatie en wordt beïnvloed door persoonlijkheidskenmerken (zoals zorgvuldigheid of angst), eerdere ervaringen, kennisniveau en culturele normen.

Meting van risicogevoeligheid gebeurt vaak met vragenlijsten die risk perception en risk literacy meten, door scenario- of beslissingsonderzoeken, en door observatie van gedrag in risicovolle situaties. Ook fysiologische maten kunnen in onderzoek naar risicoperceptie een rol spelen.

Toepassingen zijn onder meer veiligheid en preventie, waar hoge risicogevoeligheid doorgaans sneller waarschuwingssignalen en vroegtijdige maatregelen oplevert; in zorgsituaties kan risicogevoeligheid de bereidheid tot samenwerking met behandelingen beïnvloeden. In organisaties kunnen aandacht voor risicogevoeligheid en duidelijke risicocommunicatie bijdragen aan betere veiligheidsmaatregelen en besluitvorming onder onzekerheid.

Relaties met andere concepten: risicogevoeligheid staat naast risicobereidheid (risk appetite) en risicobeoordeling, en is nauw verbonden met het bredere veld van risk perception en decision making under uncertainty. Zie ook risk perception, decision making under risk, risk management.