radiatieve

Radiatieve is een term uit de natuur- en scheikundige vakgebieden die verwijst naar straling of elektromagnetische straling. In de context van de natuurkunde beschrijft radiatieve processen interacties tussen materie en fotonen, zoals emissie, absorptie en verstrooiing. Het begrip komt voor in disciplines als astronomie, klimaatwetenschap en plasmafysica.

Radiatieve processen vormen een van de belangrijkste kanalen voor energietransport. Ze treden op naast geleiding en convectie en bepalen hoe warmte en straling zich door materie voortplanten. Voorbeelden zijn de uitstoting van fotonen door atomen en moleculen, het absorberen van straling door materie, en verstrooiing van licht door deeltjes of gaswolken. Deze processen beïnvloeden de spectrale eigenschappen van objecten en systemen in zowel de kosmische als de aardse omgeving.

Bij radiatieve warmteoverdracht wordt energie via elektromagnetische golven verplaatst tussen objecten met verschillende temperaturen. De wetten van Planck en van Stefan-Boltzmann koppelen temperatuur en emissiviteit aan de intensiteit en het spectrum van de uitgaande straling. Emissiviteit bepaalt hoe effectief een oppervlak straling uitzendt en absorbeert, en varieert met temperatuur, frequentie en materiaal.

In klimaatwetenschap geldt radiatieve forcering als maat voor de verandering in netto inkomende stralingsflux door factoren als broeikasgassen, wolken of aerosolconcentraties. Het concept is cruciaal voor het modelleren van klimaatrespons en het begrijpen van het broeikaseffect en de-opwarming.

In astronomie en astrofysica beschrijven radiatieve overdracht en de radiatieve overdrachtsvergelijking hoe straling zich door gas en stof verspreidt. Emissie-, absorptie- en verstrooiingscoëfficiënten en de opaciteit bepalen de vorm van spectra en de waargenomen intensiteit van sterren, nevels en sterrenstelsels.