proefopdracht

Een proefopdracht is een praktische opdracht die bedoeld is om kennis en vaardigheden in de praktijk toe te passen en te beoordelen. In het Nederlandse onderwijssysteem komt de term vooral voor in voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs, maar ook in hoger onderwijs, professionals-trainingen en wervingstrajecten kan een proefopdracht voorkomen. Kenmerkend is dat de nadruk ligt op het demonstreren van competenties door middel van een concreet product, verslag of demonstratie, in plaats van alleen een schriftelijke toets.

Doel en kenmerken

Het primaire doel van een proefopdracht is het tonen van bekwaamheid in handelen, het doorlopen van een werkproces en het leveren van een meetbaar resultaat. Een proefopdracht bevat doorgaans een duidelijke opdrachtomschrijving, leerdoelen, beoordelingscriteria en een bepaalde tijdsdruk. Randvoorwaarden zoals gebruikte materialen, software of werkomstandigheden staan vaak vast. De uitvoering kan individueel of in kleine teams plaatsvinden en vindt vaak plaats onder begeleiding of toezicht.

Proces en beoordeling

Na afronding wordt het werk beoordeeld volgens een rubric of beoordelingsformulier met criteria als kwaliteit, nauwkeurigheid, toepasbaarheid, efficiëntie en presentatie. Feedback richt zich op sterke punten en verbeterpunten. Soms dient een proefopdracht als tussenopdracht in een groter traject, als voorbereiding op een definitieve praktijkopdracht, een onderzoek, een afstudeerproject of een stageopdracht.

Toepassingsgebieden

Proefopdrachten komen voor in onderwijscontexten, bij werving en selectie om praktijkvaardigheden te toetsen, en in professionele trainingstrajecten als onderdeel van vaardigheidsontwikkeling. De term is verwant aan praktijkopdracht, caseopdracht en soortgelijke formatieve of summatieve evaluaties. Etymologisch komt proefopdracht van proef (test) en opdracht (taak).