privacywetten

Privacywetten zijn wettelijke kaders die het verwerken van persoonsgegevens regelen. Ze gelden voor overheden en bedrijven en hebben tot doel de privacy en fundamentele rechten van individuen te beschermen, onder meer wat betreft inzameling, opslag, gebruik, doorverwerking en verwijdering van persoonsgegevens, en vereisen passende beveiliging en transparantie.

Kernbeginselen omvatten legaliteit, eerlijkheid en transparantie; doelbinding; gegevensminimalisatie; nauwkeurigheid; opslagbeperking; integriteit en vertrouwelijkheid; en verantwoording. Rechtsgronden voor verwerking zijn onder meer toestemming, contractuele noodzaak, wettelijke verplichting, vitale belangen, publieke taak en gerechtvaardigde belangen.

Individuen hebben rechten zoals inzage, rectificatie, wissing, beperking van verwerking, gegevensportabiliteit, bezwaar en het intrekken van toestemming. Organisaties moeten privacy by design en by default toepassen, verantwoordelijk zijn voor gegevensbescherming, en waar nodig een functionaris voor gegevensbescherming (DPO) aanstellen. Ook moeten ze DPIA’s uitvoeren en verwerkersovereenkomsten sluiten. Bij ernstige incidenten geldt vaak een meldplicht bij datalekken binnen 72 uur.

Toezichthouders handhaven privacywetten en kunnen boetes opleggen. In de Europese Unie kan een overtreding van de AVG leiden tot sancties tot 20 miljoen euro of 4% van de wereldwijde jaaromzet, afhankelijk van wat hoger is. In Nederland voert de Autoriteit Persoonsgegevens toezicht, met nader uitgewerkte regels in de Uitvoeringswet AVG (UAVG).

Buiten de EU bestaan privacywetten wereldwijd. De Verenigde Staten kent grotendeels staats- of sectorale regels (bijv. CCPA/CPRA in Californië). Braziliaanse LGPD, China's PIPL en de PDPA in Singapore zijn voorbeelden van andere jurisdicties met vergelijkbare bescherming, zij het met regionale variaties.