preservatieplanning

Preservatieplanning is een gestructureerde aanpak gericht op het behoud en de lange termijn toegankelijkheid van erfgoed, documenten, gebouwen en digitale bronnen. Het omvat methoden en processen die risico’s identificeren, maatregelen plannen en middelen efficiënt inzetten om schade te voorkomen en verval te beperken.

De praktijk bestrijkt zowel fysisk erfgoed zoals gebouwen, kunstvoorwerpen en archieven als digitaal erfgoed zoals digitale bestanden, databases en e-Services. Het doel is om kwetsbaarheden te verminderen, levenscycli te verlengen en de beschikbaarheid voor toekomstig gebruik te waarborgen. Belangrijke overwegingen zijn onder meer authenticiteit, provenance, toegankelijkheid voor bezoekers en gebruikers, en aansluiting bij wettelijke kaders en ethische normen.

Het proces van preservatieplanning kent doorgaans meerdere fasen. Eerst vindt inventarisatie en documentatie plaats, gevolgd door conditiebeoordeling en het identificeren van kwetsbaarheden en risico’s. Vervolgens worden risico’s beoordeeld en prioriteiten gesteld op basis van impact, kans en beschikbaarheid van middelen. Op basis daarvan ontstaan behoudstrategieën en concrete maatregelen, zoals preventieve conservering, stabilisatie, restauratie, conserveringsonderwijs, environmental controls, passende opslag en digitalisering of migratie van formaten. De uitvoering vergt planning, financiering en samenwerking tussen conservatoren, erfgoedinstellingen, beheerders en financiers. Ten slotte volgt monitoring, evaluatie en bijsturing om de effectiviteit te waarborgen.

Preservatieplanning draagt bij aan kennisbehoud, cultureel geheugen en duurzame toegankelijkheid. Het vereist voortdurende evaluatie, transparante besluitvorming en afstemming op veranderende technologische en maatschappelijke omstandigheden.