poriënstructuren

Poriënstructuren verwijzen naar de ruimtelijke verdeling en onderlinge verbondenheid van poriën in een materiaal. Ze bepalen hoe vloeistoffen en gassen door het materiaal migreren, hoeveel opslagcapaciteit het heeft en hoe reacties aan de oppervlakten verlopen. Veelvoorkomende beschrijvingen zijn porositeit, porieengrootteverdeling, connectiviteit, tortuositeit en het specifieke oppervlak.

Poriën kunnen open of gesloten zijn. Open porositeit omvat een verbonden poreus netwerk waardoor vloeistoffen kunnen diffunderen; gesloten porositeit bestaat uit poriën die niet met het netwerk zijn verbonden. Daarnaast onderscheiden mensen macroporiën (>50 nm), mesoporiën (2–50 nm) en microporiën (<2 nm). De geometrie en verbinding van de poriën bepalen de uitwisseling en transport.

Porieën ontstaan en kunnen worden gestuurd tijdens productie en natuurlijke processen. In de materiaalkunde ontstaan poriën bijvoorbeeld bij templating, het verwijderen van een porogeen, foaming, faseseparatie of sinteren. In de geologie ontstaan poriën door sedimentatie, cementatie en diagenese of door oplossingsprocessen. Door ontwerp en verwerking kan men de poriëstructuur sturen.

Karakterisering van poriënstructuren omvat metingen van porositeit, porieengrootteverdeling en specifieke oppervlakte. Methodes zijn gasadsorptie (BET), mercury-intrusieporosimetrie en beeldvorming zoals X-ray micro-CT. Deze technieken leveren informatie over open en gesloten poriën, connectiviteit en tortuositeit, en samen bepalen ze de permeabiliteit en diffusie in het materiaal.

Toepassingen van poriënstructuren zijn onder meer filtratie en scheiding, katalyse, energieopslag en -omzetting, en bouw- of isolatiematerialen. In milieuwetenschappen en geotechniek bepalen poriënnetwerken het opslagvermogen en de transportdynamics van water, olie en kooldioxide. Het begrijpen en controleren van poriënstructuren is daarom cruciaal voor het optimaliseren van prestaties en duurzaamheid van materialen.