pompverliezen

Pompverliezen is een verzamelterm uit de hydrauliek en pomptechniek voor de energie die verloren gaat wanneer een vloeistof door een pompsysteem wordt verplaatst. De term omvat zowel hydraulische verliezen in leidingen en onderdelen als mechanische verliezen in de pomp zelf.

Hydraulische verliezen ontstaan door wrijving in leidingen, bochten, kleppen en andere beperkingen, evenals door hoogteverschil en andere obstakels in de stromingsweg. Deze verliezen nemen toe met de stromingssnelheid en hangen af van de eigenschappen van de vloeistof en het leidingennet. Ze worden vaak uitgedrukt als een som van hoofdverliezen, bijvoorbeeld Δh_f voor frictieverliezen en Δh_l voor kleine verliezen bij fittings, plus Δz voor het potentiële energiedeel door hoogteverschil.

Mechanische verliezen ontstaan binnen de pomp zelf door wrijving in lagers en aandrijving, motorverliezen en mogelijk lekken. Samen bepalen deze verliezen hoe efficiënt de pomp omzet in hydraulische beweging van de vloeistof. Het resultaat is dat niet alle inputenergie nuttig wordt om vloeistof te verplaatsen.

Berekening en ontwerp: de pomp moet voldoende opvoerhoogte leveren om de totale vereiste head te overwinnen. De totale head loss H_L is de som van hydraulische verliezen en hoogteverschil. De pomp levert head H_pump, en H_pump moet ≥ H_L zijn. Het ingangsvermogen van de pomp wordt gegeven door P_in = ρ g Q H_pump / η_pump, waarbij η_pump de algehele efficiëntie van de pomp aangeeft. Ontwerpers proberen pompverliezen te minimaliseren door een gunstige lay-out, grotere diameters en minder bochten, zodat de systeemdruk en energiebehoefte beperkt blijven.