polyisosyanaatit

Polyisocyanaten, ook wel polyisosyanaatit genoemd, zijn polymeren die meerdere isocyanaatgroepen (-NCO) bevatten. Deze functionele groepen maken de moleculen reactief met hydroxylgroepen uit polyolen, waardoor urethaanbindingen ontstaan. Daardoor kunnen polyisocyanaten verschillende soorten polyurethaanmaterialen vormen, van zachte foams tot stevige coatings en elastomeren. Polyisocyanaten bestaan zowel uit diisocyanaten als uit polymeren met meerdere NCO-groepen, wat hun reactiviteit en netwerkeigenschappen bepaalt.

Veelvoorkomende isocyanaten in deze families zijn diisocyanaten zoals aromatische toluen-2,4-diizocyanaat (TDI) en methyleen-difenyl-diizocyanaat (MDI), naast alifatische varianten zoals hexamethyleendiisocyanaat (HDI) en isoforonderivaat isoforondiizocyanaat (IPDI). Polyisocyanaten kunnen als monomeren bestaan of in polymeervorm voorkomen (zoals polyisocyanaatprepolymers, PAPI), die in schuimen, coatings en lijmen worden ingezet. De reactiviteit met water kan bijvoorbeeld leiden tot gasvorming en schuimontwikkeling als vocht aanwezig is.

Toepassingen omvatten urethaanfoams voor isolatie en meubels, coatings en lakken voor bouw, en hechtmiddelen in diverse industrieën. Polyurethaansystemen op basis van polyisocyanaten bieden goede mechanische eigenschappen, chemicaliënbestendigheid en adhesie, maar vereisen zorgvuldige afhandeling vanwege chemische reactiviteit en gezondheidsrisico’s.

Veiligheid en regelgeving: blootstelling aan isocyanaten kan ademhalingsproblemen en irritatie veroorzaken en kan sensibilisatie op lange termijn bevorderen. Fabrikanten en gebruikers volgen normen voor ventilatie, persoonlijke beschermingsmiddelen en opslag; open systemen worden vermeden en opslag gebeurt in gesloten, geventileerde ruimten. Polyisocyanaten zijn onderwerp van chemische-veiligheidsregulering in veel landen.