phonotactische

Fonotaktiek, in het Nederlands vaak fonotactiek genoemd, is de tak van de taalkunde die de toelaatbare combinatiepatronen van klanken binnen talen bestudeert. Het beschrijft welke opeenvolgingen van klanken in woorden voorkomen en welke niet, en hoe lettergrepen zijn opgebouwd. In veel talen bestaat een lettergreep uit een beginklank(en) (onset), een klinker (kern) en soms een afsluitende klankgroep (coda). Fonotaktische regels bepalen welke consonantclusters aan het begin of einde van een lettergreep mogelijk zijn en hoe vaak klinkers samen mogen voorkomen. Sommige talen laten complexe beginclusters toe, terwijl andere talen die beperken tot slechts één consonant.

Hoewel de specifieke regels van taal tot taal verschillen, zien taalkundigen wel gemeenschappelijke patronen, zoals een voorkeur voor eenvoudige beginclusters en beperkingen op ongebruikelijke klankreeksen. Een veel gebruikte leidraad is het sonoriteitsprincipe, dat stelt dat de klanksoort in een syllabe vaak toeneemt in sonoriteit tot de kern en afneemt richting de randen.

Fonotaktiek is een onderdeel van de fonologie en wordt vaak onderzocht in combinatie met fonetiek, historisch en cross-linguïstisch onderzoek. Het speelt ook een rol bij taalverwerking door spraakherkenningstechnologie en bij taalverwerving, omdat kinderen en volwassenen mechanisch leren welke klankreeksen toegestaan zijn. Leenwoorden passen zich doorgaans aan aan de fonotactische regels van de taal, bijvoorbeeld door epentese of het veranderen van klankvolgorde.

Methoden omvatten corpusstudies van moedertaalwoorden, perceptie- en productietesten, en experiments met volwassenen en kinderen om de grenzen van wat acceptabel is voor een specifieke taal vast te stellen.