perceptiegebrek

Perceptiegebrek is een verzamelterm voor tekortkomingen in de verwerking en interpretatie van zintuiglijke informatie, waardoor het herkennen en begrijpen van prikkels bemoeilijkt kan raken, terwijl de zintuigen zelf vaak nog functioneren. Het gaat hierbij om cognitieve verwerking, niet om een gebrek aan zintuiglijke sensatie.

Oorzaken variëren. Letsels aan de hersenen door een beroerte, traumatisch hersenletsel of andere neurologische schade kunnen perceptieverwerking verstoren. Ook neurodegeneratieve aandoeningen, zoals dementie, en congenitale of ontwikkelingsstoornissen kunnen perceptie bemoeilijken. Soms speelt een combinatie van sensorische beperkingen en cognitieve processen een rol, waardoor evenwichtsgevoel, aandacht en interpretatie samenhangen.

Vormen en verschijnselen kunnen per individu sterk verschillen. Visuele perceptieproblemen kunnen leiden tot visuele agnosie, moeilijkheden bij gezichtsherkenning (prosopagnosie) of problemen met ruimtelijke verwerking en dieptezicht. Na letsel kan neglect optreden, vooral na rechterhersenhelftschade, waarbij stimuli aan één kant genegeerd worden. Auditieve en somatosensorische perceptie kunnen eveneens aangedaan raken, met moeite om geluiden te interpreteren of voorwerpen aan te raken en te identificeren. Symptomen kunnen ook bestaan uit moeite met lezen, rekenen of het koppelen van prikkels aan betekenis.

Diagnose vereist neuropsychologisch onderzoek, klinische evaluatie en beeldvorming (bijv. MRI of CT) om onderscheid te maken tussen sensorische deficit en verwerkingstoornissen, en om de ernst en invloed op dagelijks functioneren vast te stellen.

Behandeling en revalidatie zijn gericht op het verbeteren van functionele vaardigheden en/of het aanleren van compensatietechnieken. Ergotherapie, logopedie en visueel-ruimtelijke trainingen kunnen helpen, samen met aanpassingen in de omgeving en dagelijkse routines. Prognose hangt af van de oorzaak en de tijdigheid van de behandeling; sommige aspecten kunnen verbeteren, andere kunnen chronisch blijven.