ovulatiestoornissen

Ovulatiestoornissen zijn aandoeningen waarbij de ovulatie niet regelmatig of helemaal niet optreedt. Dit kan leiden tot onregelmatige of afwezige menstruatie en vaak tot vruchtbaarheidsproblemen. Een normale menstruatiecyclus duurt ongeveer 21 tot 35 dagen, met ovulatie meestal halverwege de cyclus. Bij ovulatiestoornissen kan er sprake zijn van anovulatie (geen ovulatie) of oligo-ovulatie (onregelmatige of onvoorspelbare ovulatie).

Oorzaken van ovulatiestoornissen zijn divers en kunnen hormonale, fysieke en leefstijlfactoren omvatten. Veelvoorkomende oorzaken zijn aandoeningen die de hormonale balans beïnvloeden, zoals syndroom van PCOS, hypothalamische amenorroe (vaak door emotionele of lichamelijke stress en ondergewicht), hyperprolactinemie en stoornissen aan de werking van de schildklier. Ook gewichtstoename of -afname, intensieve sportbeoefening, en gebruik van bepaalde medicijnen kunnen bijdragen. Leeftijd en erfelijke factoren spelen soms een rol. In sommige gevallen blijft de exacte oorzaak onbekend.

Diagnose gebeurt meestal op basis van medische geschiedenis, het bijhouden van de menstruatiecyclus en aanvullende onderzoeken. Deze kunnen bestaan uit hormonale bloedtesten (FSH, LH, oestradiol, prolactine, TSH), een echografie van de eierstokken en bekken, en mogelijk een ovulatietest of endometriumonderzoek. Bij vruchtbaarheidsklachten kan ook evaluatie van de partner nodig zijn.

Behandeling is afhankelijk van de onderliggende oorzaak en de wens tot zwangerschap. Leefstijlaanpassingen zoals gewichtsbehoud, voedingsaanpassingen en stressreductie kunnen helpen. Medicijnen zoals clomifeen of letrozol worden vaak voorgeschreven om ovulatie te stimuleren; bij sommige patiënten zijn gonadotropines of anti-oestrogeenbehandelingen nodig. Bij afwijkingen zoals hyperprolactinemie of hypothyreoïdie worden die aandoeningen gericht behandeld. Bij blijvende of ernstige ovulatiestoornissen kan voortplantingszorg, waaronder kunstmatige inseminatie of IVF, aan de orde komen. De prognose varieert per oorzaak en individuele situatie, maar veel vrouwen kunnen hun vruchtbaarheid verbeteren met passende behandeling. Raadpleeg een arts bij aanhoudende onregelmatige menstruatie of vruchtbaarheidsproblemen.