bijhouden

Bijhouden is een Nederlands werkwoord dat betekent het up-to-date houden van informatie, data of processen. Het verwijst naar het registreren, volgen en regelmatig bijwerken van zaken, zodat men een actueel overzicht heeft. De term kan zowel slaan op het bewaren van gegevens als op het in de gaten houden van ontwikkelingen of voortgang.

Vormen en gebruik. Bijhouden is een separabel werkwoord. In de tegenwoordige tijd zeg je bijvoorbeeld: ik houd de cijfers bij; jij houdt de cijfers bij; wij houden de voortgang bij. In de verleden tijd kun je zeggen: ik hield de cijfers bij. Het voltooid deelwoord is bijgehouden, met zogeheten losse vorm in samengestelde tijden: ik heb de cijfers bijgehouden. Het werkwoord wordt vaak gecombineerd met concrete objecten zoals de administratie bijhouden, een log bijhouden of de boekhouding bijhouden.

Contexten. Veel voorkomende contexten zijn administratie en boekhouding (de financiën bijhouden, de uren registreren), projectmanagement (de voortgang bijhouden), en gezondheidszorg (patiëntendossiers bijhouden). In informele context kan men ook spreken over het bijhouden van uitgaven of schema’s. In tegenstelling tot incidenteel registreren impliceert bijhouden doorgaans regelmaat en continuïteit.

Verwandte begrippen. Bijhouden wordt vaak vergeleken met registreren, bijwerken en monitoren. Synoniemen hangen af van context, zoals de administratie bijwerken of de voortgang monitoren. De oorsprong van het woord ligt in bij- als voorvoegsel met houd(en): letterlijk het mee- houden of bijhouden van informatie.

Opmerkingen. In sommige dialecten of registers kan de vorm variëren, maar de standaardbetekenis blijft het regelmatig up-to-date houden van relevante informatie of processen.