overbrengingen

Overbrengingen zijn systemen die beweging en kracht van een as naar een andere overdragen, meestal met een verandering in snelheid en koppel. De belangrijkste parameter is de overbrengingsverhouding i, de verhouding tussen het invoertoerental en het uitvoertoerental. Bij een reductieve overbrenging is i groter dan 1, waardoor het outputkoppel toeneemt terwijl de snelheid daalt; bij een versnelling is i kleiner dan 1. De uiteindelijke prestaties hangen af van verlies door wrijving, slijtage en smering, en van de afstelling en het onderhoud.

De belangrijkste typen overbrengingen zijn tandwieloverbrenging, riem- en kettingoverbrenging en wormoverbrenging. Tandwieloverbrenging gebruikt wielen met tanden en is geschikt voor hoge belasting en nauwkeurige verhoudingen; within deze groep bestaan spur (rechte tanden), helix (schuine tanden) en conische tandwielen die verschillende assen verbinden. Wormoverbrenging gebruikt een worm en een wormwiel, levert grote reducties en kan zelfremmend zijn maar heeft doorgaans lagere efficiëntie bij belasting. Riemoverbrenging maakt gebruik van riemen en pulleys; deze is zacht lopend en goedkoper maar onderhevig aan slip en slijtage. Kettingoverbrenging gebruikt een ketting en sprockets; robuust en efficiënt bij hogere belastingen.

Bij het ontwerp spelen factoren zoals efficiëntie, backlash, smering, uitlijning en materiaalkeuze een grote rol. Overbrengingen komen veel voor in machines, voertuigen en fietsen, waar ze snelheid en koppel afstemmen op de toepassing.