ongemakkelijke

Ongemakkelijke is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat letterlijk “niet comfortabel” betekent en in bredere zin “awkward” of “ongemakkelijk” kan aanduiden. De term wordt meestal gebruikt om situaties, voorwerpen of stemmen te beschrijven die fysiek onaangenaam, emotioneel lastig of sociaal ongemakkelijk zijn.

Etymologie en betekenisgebied: het woord is afgeleid van het zelfstandig naamwoord gemak (comfort, bevalligheid) met het prefix on-, waardoor de betekenis verschuift naar het tegenovergestelde. Het concept omvat zowel praktische ongemakken (een ongemakkelijke stoel) als sociale of psychische ongemakken (een ongemakkelijke stilte, een ongemakkelijke situatie).

Gebruik en voorbeelden: ongemakkelijke kan attributief vóór een zelfstandig naamwoord staan, bijv. een ongemakkelijke stoel, een ongemakkelijke situatie, een ongemakkelijke stilte. In predicatieve constructies wordt doorgaans de vorm ongemakkelijk gebruikt, zoals Het is ongemakkelijk. Het woord kan ook verwijzen naar praktische hinder of irritatie, bijvoorbeeld bij verkeersomstandigheden of weersomstandigheden die als onaangenaam worden ervaren.

Vormen en verwante termen: de stamvorm is ongemakkelijk; de attributieve vorm vóór een enkelvoudig de-/het-woord of meervoud is ongema kkelijke, met -e. Synoniemen zijn onaangenaam en lastig, terwijl comfortabel het tegenovergestelde is. In diachrone of stilistische contexten kan ongemakkelijke ook als intensiverende beschrijving voorkomen.

Zie ook: ongemakkelijk, ongemak, onaangenaam.