mineralensequenties

Mineralensequenties is een term uit de geowetenschappen die verwijst naar de volgorde waarin mineralen in een gesteente stabiel zijn onder veranderende omgevingscondities. In metamorfisme en diagenese beschrijven mineralensequenties de opeenvolgende mineralen die voorkomen bij toenemende of afnemende temperatuur en druk, of bij veranderingen in chemische omgeving. Het begrip wordt gebruikt om de metamorfosegeschiedenis van gesteenten te reconstrueren en om correlaties tussen locaties mogelijk te maken.

De sequentie ontstaat doordat mineralen verschillende stabiliteitsvelden hebben; toenemende temperatuur en druk verschuiven deze velden, wat leidt tot opeenvolgende veranderingen in het mineraalassemblage. Indexmineralen markeren vaak grensfasen. Een veelgenoemde prograde sequentie in middelhoge metamorfose kan bijvoorbeeld bestaan uit chloriet naar biotiet naar garnet, met bij hogere druk kyaniet of sillimaniet. De specifieke volgorde hangt af van de chemische samenstelling van het gesteente en de aanwezigheid van vochtige systemen.

Toepassingen van mineralensequenties omvatten het interpreteren van P-T-paden, het reconstrueren van metamorfosegeschiedenissen en het vergelijken van gesteentekolommen over regio's. In sedimentaire diagenese beschrijven mineralensequenties ook de opeenvolging van cementatie- en mineraalveranderingen ten gevolge van veranderingen in poreuze vloeistoffen en chemische omgevingen. Ze leveren daarbij aanwijzingen over thermische geschiedenis en chemische interacties in een gebied.

Methoden die bij het bestuderen van mineralensequenties worden toegepast, zijn onder meer petrographische analyse, röntgendiffractie (XRD), electronenmicroscopie en EPMA, evenals geochemische technieken en fluid inclusions. Interpretatie vereist vaak een geïntegreerde aanpak, aangezien natuurlijke systemen complex en open kunnen zijn, waardoor retrograde processen en lokale variaties de volgorde kunnen beÃïnvloeden.

Beperkingen omvatten dat sequenties idealisaties zijn die in de natuur kunnen afwijken door heterogeniteit, open systemen en aanvullende processen zoals hydrothermale activiteit. Daarom dienen mineralensequenties als hulpmiddel binnen een bredere set bewijzen voor het ontrafelen van geologische geschiedenis.