macroruwheid

Macroruwheid is een term die wordt gebruikt in de oppervlakte- en materialenwetenschap om grote, langslagige onregelmatigheden op een oppervlak te beschrijven. Het verwijst naar textuurelementen met een golflengte op macro-schaal, meestal van millimeters tot centimeters, en wordt onderscheiden van micro- of nanoruwheid die op veel kleinere schaal voorkomt. De exacte drempels voor wat als macro- versus micro-ruwheid geldt, zijn afhankelijk van de context en de meetmethode.

Macroruwheid ontstaat onder meer door fabricage- en bewerkingsprocessen zoals snijden, draaien, frezen, gieten, stempelen en afwerken. Ook slijtage, corrosie of vorming van karakteristieke textuureigenschappen zoals knopjes, randen of slagsen kunnen macroruwe elementen veroorzaken. Deze grotere textuur kan samenhangen met knooppunten van gereedschap, mechanische trillingen of het ontwerp van een oppervlak.

De aanwezigheid van macroruwheid beïnvloedt diverse functionele eigenschappen van een oppervlak. Zo kan het de passing en afdichting beïnvloeden, de contactlijn en drukverdeling wijzigen, de wrijvings- en slijtagegedrag veranderen en de esthetiek of het akoestisch gedrag beïnvloeden. In sommige toepassingen is macroruwheid bewust ontworpen (bijvoorbeeld voor grip, smeringsretentie of kamercontacten), terwijl in andere gevallen juist een glad oppervlak gewenst is en macro-ruwheid verminderd wordt.

Metingen en karakterisering van macroruwheid gebeuren vaak over lange meetdoorsnedes met 3D-profilerings- of optische scantechnieken. Resultaten worden uitgedrukt als variaties in hoogte en vorm over het oppervlak op macro-schaal, bijvoorbeeld als variaties in topografie over een grote veldomvang. Zie ook microruwheid, oppervlakte textuur en profilometrie.