luchtlijnen

Luchtlijnen zijn voorgedefinieerde trajecten die vliegtuigen volgen tijdens de meeste commerciële vluchten en een centrale rol spelen in het luchtverkeersbeheer. Ze verbinden luchthavens en vormen de gestructureerde backbone van IFR-vluchten, zodat vliegtuigen veilig, ordelijk en efficiënt kunnen opereren in het luchtruim. Luchtlijnen vallen onder ATS-trajecten (Air Traffic Service) die internationaal zijn vastgesteld en uitgewerkt door ICAO en nationale autoriteiten.

Luchtlijnen kunnen onderverdeeld worden in verschillende categorieën, meestal op basis van hoogte: lagere luchtlijnen voor lagere vlieghoogten en hogere of bovenluchtlijnen voor hogere vlieghoogten. De trajecten worden gepubliceerd in de Aeronautical Information Publication (AIP) van elk land en worden gebruikt bij vluchtplanning en door luchtverkeersleiding voor routeplanning, volgorde en scheiding van luchtverkeer. Designaties en structuren kunnen per regio verschillen, maar hebben allemaal tot doel betrouwbare en voorspelbare flightroutes te waarborgen.

Navigatie en uitvoering van luchtlijnen hangen samen met de beschikbare navigatiehulpmiddelen. Ooit gebouwd op radiobakens zoals VOR/DME en NDB, is moderne luchtvaart sterk afhankelijk geworden van satellietnavigatie en performance-based navigation (PBN), waardoor RNAV- en GPS-geleide routes mogelijk zijn en direct routeplanning mogelijk wordt. Dit verbetert efficiëntie en directheid, terwijl het nog steeds voldoet aan toezicht en veiligheidsnormen.

Air traffic control vereist doorgaans een IFR-vluchtplan en toestemming om een route te volgen. Vliegtuigen blijven binnen gecontroleerd luchtruim onder hoogte- en routebeperkingen en kunnen op basis van weersomstandigheden en verkeersdrukte door ATC routewijzigingen krijgen. Luchtlijnen vormen zo de geraamde structuur van het internationale luchtverkeer.