literatuurreviews

Een literatuurreview is een overzicht en synthese van bestaand wetenschappelijk onderzoek over een bepaald onderwerp. Het functioneert als secundair onderzoek: het analyseert, vergelijkt en syntheseert bevindingen uit eerder verrichte studies om een samenhangend beeld te schetsen en kennisontwikkelingen in een vakgebied te laten zien.

Doel en functies: literatuurreviews helpen bij het bepalen van wat bekend is, welke theorieën of methoden gangbaar zijn, welke bevindingen robuust genoemd kunnen worden en waar lacunes in kennis bestaan. Ze vormen vaak de basis voor het ontwerpen van nieuw onderzoek, het schrijven van beleid of het onderwijs, en kunnen bijzetten aan de interpretatie van resultaten in toekomstige studies.

Typen: systematische reviews volgen expliciete, reproduceerbare zoek- en selectiecriteria en beoordelen de kwaliteit van de geïncludeerde studies; narratieve of traditionele reviews geven een bredere verkenning en discussie zonder strikte methoden; scoping reviews traceren de omvang en aard van de literatuur; integratieve reviews combineren kwantitatieve en kwalitatieve bevindingen; living of voortdurend bijgewerkte reviews worden regelmatig geactualiseerd.

Proces: meestal begint men met een onderzoeksvraag, vervolgens een Zoekstrategie over relevante databanken, selectie op basis van inclusie- en exclusiecriteria, data-extractie, kwaliteits- of biasbeoordeling, en synthese van bevindingen; de rapportage volgt vaak richtlijnen zoals PRISMA.

Beperkingen en kritiek: literatuurreviews kunnen onderhevig zijn aan publicatiebias, selectie bias, heterogeniteit tussen studies en variatie in kwaliteitsniveau. Reproduceerbaarheid hangt af van transparantie van de methoden en beschikbaarheid van data.

Toepassingsgebieden: gezondheidszorg, sociale wetenschappen, educatie, informatica en literatuurtheorieën maken veel gebruik van literatuurreviews om bestaand bewijs samen te voegen.