liquiditeitsbeperkingen

Liquiditeitsbeperkingen zijn belemmeringen die de toegang tot contant geld of andere liquide activa beperken, waardoor individuen of organisaties moeite kunnen hebben om onverwachte uitgaven te dekken of investeringen te financieren. Ze komen voor bij huishoudens, ondernemingen en op macro-economisch niveau als financiële fricties.

Bij huishoudens kunnen liquiditeitsbeperkingen ontstaan door beperkte krediettoegang, variabele inkomsten of onvoldoende spaargeld. Banken en kredietverstrekkers gebruiken kredietwaardigheidsbeoordelingen, onderpandvereisten en leenplafonds, waardoor sommige huishoudens minder kunnen uitgeven of schulden kunnen refinancieren. Het gevolg is minder flexibiliteit in consumptie en een grotere kwetsbaarheid bij financiële schokken.

Bij bedrijven betekenen liquiditeitsbeperkingen vaak dat externe financiering schaars is tijdens kredietverkrappingen. Ondernemingen hangen dan meer af van interne kasstromen en herinvesteringen kunnen uitgesteld worden, wat tot lagere groei en hogere investeringsdruk leidt. Theoretische modellen zoals de pecking order illustreren dat bedrijven eerst intern cash genereren en pas daarna extern financiering zoeken.

Oorzaken zijn onder meer informatieasymmetrie, onzekerheid, strikte onderpand- en kapitaalvereisten, en beperkingen in kortetermijnfinanciering. Verstoringen in markten voor liquiditeit kunnen refinancingkosten verhogen en krediettoegankelijkheid verminderen.

Beleidsmakers letten op liquiditeitsbeperkingen omdat zij de conjunctuur en investeringscycli kunnen dempen of versterken. Het verminderen van belemmeringen kan via tijdelijke en gerichte kredietfaciliteiten, garantieprogramma’s en passende monetaire maatregelen. Indicatoren hierbij zijn onder meer krediet-inkomensratio, acceptatiegraad van leningen, kredietrente en de ontwikkeling van kasstromen bij ondernemingen.