investeringsdruk

Investeringsdruk is de mate waarin actoren in een economie—bedrijven, overheden en in sommige gevallen huishoudens—onder druk staan of gemotiveerd worden om kapitaal te investeren. Het begrip omvat zowel de behoefte om verouderde of kapitaalintensieve middelen te vervangen als de aanleg om uit te breiden, te moderniseren of infrastructuur te verbeteren. Investeringsdruk kan voortvloeien uit verwachte opbrengsten, beleidsstimulansen, financieringsvoorwaarden en een beperkte beschikbaarheid van capaciteit.

Belangrijke drijfveren zijn onder meer groeiende vraag naar goederen en diensten, veroudering van de kapitaalvoorraad, technologische vooruitgang en veranderingen in regelgeving of fiscale incentives. Lage rentetarieven en ruime kredietvoorwaarden verhogen doorgaans de haalbaarheid van investeringen, terwijl onzekerheid en tegenwind bij de economie juist investeringsrisico’s kunnen vergroten. Ook demografische ontwikkelingen en concurrentiedruk spelen een rol.

Indicatoren voor investeringsdruk zijn onder meer de groei in de brutale vaste kapitaalvorming als aandeel van het bbp, bedrijfsverwachtingen en investeringsplannen, de mate van capaciteitsbenutting en de beweeglijkheid van financieringsvoorwaarden. Beleidsmakers analyseren investeringsdruk om te beoordelen of extra investeringen bijdragen aan productiviteitsgroei en werkgelegenheid, of dat ze kans lopen op inefficiënte allocatie van middelen en financieringsproblemen op lange termijn.

In debatten wordt vaak gesteld dat investeringsdruk zowel economisch positieve effecten kan hebben als risico’s van overinvestering en schuldenopbouw met zich meebrengt, afhankelijk van de doelmatigheid en de financieringsstructuur van de beleggingen.