lichtsituatie

Lichtsituatie is de totale toestand van licht in een ruimte of omgeving op een bepaald moment, inclusief natuurlijke daglichttoetreding en kunstmatige lichtbronnen, die samen de hoeveelheid, intensiteit, richting, kleur en verdeling van licht bepalen. De lichtsituatie bepaalt hoe ruimten worden ervaren en functioneel blijven.

Lichtbronnen bestaan uit natuurlijke bronnen, zoals daglicht via ramen en openingen, en kunstmatige bronnen, zoals LED, TL en halogeen. Licht kan direct op een object vallen of via reflectie diffuus worden verdeeld. Belangrijke kenmerken zijn de intensiteit (gemeten in lux), de richting en verdeling, schaduwwerking en reflecties op oppervlakken. Daarnaast spelen kleurtemperatuur (uitgedrukt in Kelvin) en kleurweergave-index (CRI) een rol bij de beleving en leesbaarheid van materialen.

Meting en ontwerp van de lichtsituatie gebeurt met luxmetingen, berekeningen en soms computational design of daglichtsimulaties. Hierbij worden concepten als daglichtfactor en daglichtautonomie gebruikt om te beoordelen hoeveel natuurlijk licht in een ruimte aanwezig is en hoeveel kunstlicht nodig is. Ook normen en richtlijnen voor interieurverlichting en werkomgevingen geven handvatten voor comfort, veiligheid en energie-efficiëntie.

Toepassingsvelden omvatten architectuur en interieurontwerp, waar de lichtsituatie bijdraagt aan visueel comfort en efficiënt gebruik van energie; fotografie en film waarbij lichtsfeer en cast cruciaal zijn; en stedelijke planning en openbare ruimten waar verlichting bijdraagt aan veiligheid en bruikbaarheid.

Dynamiek speelt een grote rol: de lichtsituatie verandert met tijd van de dag, seizoen en activiteit. Ontwerpers streven naar een evenwicht tussen natuurlijk en kunstmatig licht, met aandacht voor verblinding, contrast, duurzaamheid en energiekosten.