letselvormen

Letselvormen is een term uit de geneeskunde die verwijst naar de verschillende vormen of typen letsel die een persoon kan oplopen als gevolg van schade aan weefsels door externe krachten of andere schadelijke factoren. Letsels variëren in oorzaak, aard, ernst en betrokken weefsels, en worden vaak ingedeeld volgens mechanisme of morfologie van de verwonding.

De belangrijkste categorieën zijn mechanische letsels, waaronder contusies (blauwe plekken), schaaf- en snijwonden, open fracturen en dislocaties; penetrerend letsel zoals schot- en steekwonden; en crush letsels door compressie. Thermische letsels omvatten brandwonden en bevriezingsletsels (frostbite). Chemische letsels ontstaan door contact met zuren, logen of andere caustische stoffen. Elektrische letsels ontstaan door elektrische stroom en kunnen uitgebreide weefselschade veroorzaken. Stralingsletsels ontstaan door blootstelling aan ioniserende straling of ultraviolette straling. Inhalatieletsels, zoals rookinhalatie of inhalatie van toxische gassen, vormen een aparte subcategorie. Open letsels omvatten wonden die door de huid zijn gegaan; gesloten letsels omvatten beschadigingen zonder open wond, zoals kneuzingen en bepaalde interne letsels.

De indeling van letselvormen biedt houvast voor diagnose, risico-inschatting en behandeling. Verschillende letselvormen brengen verschillende complicaties met zich mee en vragen om specifieke zorg; zo vereist bijvoorbeeld bloedingen snelle controle, while brandwonden en chemische letsels omgevingszorg en mogelijk spoedtherapie. In de klinische praktijk is een systematische beoordeling en triage essentieel om levensbedreigende letsels tijdig te identificeren en passende zorg te bieden.