penetrerend

Penetrerend is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat aangeeft dat iets door iets heen dringt of een scherpe, diepe indruk maakt. Het verwijst zowel naar fysieke doorboring als naar een mate van intensiteit die gevoel of begrip doorbreekt. De term is afgeleid van het werkwoord penetreren, met wortels in het Latijnse penetrare, ‘naar binnen dringen’.

In letterlijke zin kan men spreken van een penetrerende kou die door kleding heen dringt, of van licht, geluid of straling die door een materiaal heen lijkt te gaan. In figuurlijke zin beschrijft penetrerend vaak een indruk of factor die de aandacht sterk trekt en tot de kern doordringt, zoals een penetrerende blik, een penetrante vraag of een penetrante analyse die onder de oppervlakte komt en feitelijke details blootlegt.

Penetrerend kan neutraal klinken, maar heeft vaak een krachtige, indringende connotatie. Het kan zowel bewondering oproepen voor de intensiteit als kritiek geven wanneer zo’n eigenschap als te confronterend of agressief wordt ervaren. In vergelijking met synoniemen als indringend en doordringend ligt de nuance vaak in de mate en richting van de impact: doordringend benadrukt meer het gevolg van openbaring, terwijl penetrerend ook de fysieke of gevoelige rand kan raken.

Zie ook: indringend, doordringend, penetratie.