kostenplaatsensysteem

Een kostenplaatsensysteem is een systeem voor het registreren, verdelen en rapporteren van kosten binnen een organisatie door deze kosten toe te rekenen aan kostenplaatsen. Een kostenplaats is een organisatorische eenheid waarvoor kosten worden toegerekend en waarvoor verantwoording kan plaatsvinden. Doel van het systeem is inzicht krijgen in kostprijzen, verantwoordelijkheden en prestaties, zodat management kan sturen op efficiëntie en prijsstelling.

Opzet en werking: kostenplaatsen onderscheiden zich in directe kosten en overhead; directe kosten worden toegewezen aan de relevante kostenplaatsen, terwijl overhead wordt verdeeld via toewijzingssleutels (kostendrivers) zoals arbeidsuren, machine-uren en ruimte. De toewijzing maakt het mogelijk om indirecte kosten toe te rekenen aan onderdelen van de organisatie die de kosten genereren of beheren.

Proces: kosten worden verzameld via het grootboek, geclassificeerd en toegewezen volgens de gekozen toewijzingsmethode. Vervolgens wordt een overheadpercentage berekend en toegepast op de kostenplaatsen. Op basis hiervan ontstaan kostenrapportages en kostprijsberekeningen die gebruikt worden voor managementinformatie, budgeting en prijsvorming.

Toepassingen: het kostenplaatsensysteem ondersteunt kostprijsberekening, budgettering en prestatiemanagement. Het maakt verantwoordelijkheden inzichtelijk en faciliteert vergelijkingen tussen afdelingen of productieeenheden.

Voordelen en aandachtspunten: het systeem bevordert kostencontrole, transparantie en gerichte besluitvorming. Nadelen zijn onder meer de mogelijkheid van arbitraire toewijzingen, afhankelijkheid van de kwaliteit van data en de gekozen toewijzingsdriviers. Bij een goed opgezet systeem kan kostenbeheersing en efficiënter resourcegebruik aanzienlijk verbeteren.