kogeneratie

Kogeneratie, ook wel gecombineerde opwekking genoemd, is het gelijktijdig opwekken van elektriciteit en bruikbare warmte uit een enkele brandstofbron. Het principe verhoogt de totale efficiëntie van de energieketen doordat de warmte die bij de elektriciteitsopwekking ontstaat niet verloren gaat maar wordt toegepast voor verwarming of procesverwarming. Doorgaans wordt aardgas, biomassa of restwarmte uit industriële processen gebruikt.

Hoe het werkt: een primaire krachtinstallatie levert elektriciteit en de bijbehorende warmte wordt afgevangen met een warmtewisselaar of warmteterugwinning (HRSG). De opgevangen warmte wordt gebruikt voor ruimteverwarming, tapwater of procesverwarming. Moderne kogeneratiesystemen koppelen elektriciteitsopwekking aan warmtenetten of andere vormen van warmtelevering. Technieken variëren van kleine huishoudelijke systemen (micro-CHP) tot gas­turbines, motoren en brandstofcellen in industriële installaties.

Voordelen zijn onder meer een hogere totale efficiëntie, minder brandstofverbruik per geproduceerde kilowattuur elektriciteit en vaak lagere CO2-uitstoot in relatie tot afzonderlijke opwekking. Door de combinatie met warmtenetten kan restwarmte of duurzame brandstoffen worden benut, waardoor de energievraag in gebouwen en industrie beter kan worden bediend en de energieveiligheid toeneemt.

Toepassingen en schaal: kogeneratie wordt toegepast in industriële installaties, ziekenhuizen, kantoren, universiteiten en district heating-netten. Het varieert van kleine systemen voor gebouwen tot grote centrales.

Overwegingen: de investering is doorgaans hoger dan bij losse opwekking en onderhoud is intensiever. De economische winst hangt af van de warmtevraag, brandstofprijzen en beschikbaarheid van warmtenetten, en van passende regelgeving en marktomstandigheden.