intagliotechniek

Intagliotechniek, oftewel intaglio, is een verzamelnaam voor grafische druktechnieken waarbij het beeld wordt gecreëerd door lijnen of tonaliteit onder het oppervlak van een metalen plaat in te snijden of te etsen. Inkt blijft in de gegraveerde of geëtste groeven zitten, terwijl het vlak eromheen schoon is. Tijdens het drukken wordt de inkt uit de groeven op het papier overgebracht onder hoge druk, waardoor scherpe lijnen en fijne details ontstaan.

De belangrijkste technieken binnen de intagliowerk vormen zijn:

- Gravure (graveren met een burijn): directe insnede in de plaat, waardoor rechte en vloeiende lijnen ontstaan.

- Etsen: een beschermende grond op de plaat, waarna met een naald lijnen worden gekrast en de plaat in een zuurbad wordt toegepast om de insnijdingen te verdiepen.

- Drypoint (droogpunt): met een scherpe punt wordt een burr gecreëerd langs de lijnen, wat een brede, wilde lijn geeft.

- Mezzotint: een plaat wordt grofgeborsteld om tonale vlakken mogelijk te maken.

- Aquatint: gebruik van rosinpoeder of andere materialen om halftonen op te bouwen voordat de uiteindelijke lijnen worden geëtst.

- Photogravure: combinatie van fotografie en intaglio voor gegradueerde tonen.

Procesmatig gezien begint het met het voorbereiden van een metalen plaat. Bij gravure en drypoint wordt rechtstreeks in de plaat gegraveerd of een burr gevormd; bij etsen gebeurt dit via een zure reactie. Inkt wordt in de groeven gestreken en daarna oppervlakkig afgeveegd zodat alleen in de groeven blijft. Een vel nat papier wordt daarop gelegd en door een drukpers gehaald, waarna de afdruk verschijnt. Een intaglioafdruk kan meerdere exemplaren opleveren en staat bekend om zijn hoge detail en lange houdbaarheid.

Historisch gezien ontstond intaglioprinting in de 15e eeuw in Noord-Italië en Duitsland, met vooraanstaande kunstenaars zoals Dürer en later Rembrandt die de techniek verder ontwikkelden. In de moderne tijd blijft intaglio een gerespecteerde methode onder kunstenaars, vaak in combinatie met andere media.