identiteitsfederatie

Een identiteitsfederatie is een samenwerking tussen organisaties die vertrouwen delen in elkaars identiteitsverificatie en in de attributen die aan gebruikers zijn toegekend. Daardoor kunnen gebruikers zich éénmaal authenticeren bij verschillende diensten buiten hun eigen organisatie, zonder aparte accounts aan te hoeven maken.

Een federatie omvat doorgaans identiteitsproviders (IdP), serviceproviders (SP) en een set afspraken en metadata die vertrouwen, attributen en beleidsafspraken beschrijven. Bij een typisch proces meldt een gebruiker zich aan bij een dienst (SP); de SP verwijst de gebruiker naar een IdP om in te loggen. Na succesvolle authenticatie stuurt de IdP een bewering (assertie) met attributen zoals naam, rol of groep terug naar de SP, die op basis daarvan toegang verleent. Dit levert vaak single sign-on over meerdere diensten op.

Standaarden en technische aspecten spelen een centrale rol. Veel federaties gebruiken SAML 2.0 of OpenID Connect (gebaseerd op OAuth 2.0) voor identiteitsbewijzen en attributen. Daarnaast is er een systeem van federatiemetadata en trust anchors, waarmee partijen automatisch vertrouwen kunnen opbouwen en beheren, inclusief certificate management en policy-afspraken over welke informatie wordt gedeeld.

Toepassingen en voorbeelden. Identiteitsfederaties worden veel toegepast in onderwijs en onderzoek, overheden en grote organisaties die cross-domain toegang willen faciliteren. In Nederland wordt dit bijvoorbeeld vaak gerealiseerd via SURFconext, in verbinding met eduGAIN, waardoor internationale samenwerking mogelijk is.

Beheer en privacy. Federaties vereisen governance rondom vertrouwen, attribuutbeheer en certificering, evenals privacymaatregelen zoals minimale gegevensuitwisseling, toestemmingsbeleid en auditlogs. Mogelijke risico’s zijn misconfiguratie, ongeautoriseerde toegang en privacy‑implicaties bij attributen, die vaak worden beperkt door streng beleid en regelmatige audits.