hoofdstellen

Hoofdstellen, in spoorwegtechniek vaak bogies of wagenstellen genoemd, vormen de onderbouw van een railvoertuig waar het voertuiglichaam op rust en de wielen zijn gemonteerd. Een hoofdstel maakt doorgaans deel uit van de onderbouw en verbindt de carrosserie met de twee wielsets. In het Nederlands wordt vaak gesproken van een hoofdstel of van een bogie (wagenstel).

De belangrijkste functies van een hoofdstel zijn gewichtsondersteuning, stabiliteit en rijden op de rails, plus demping van trillingen en onregelmatigheden van het spoor. Een hoofdstel bevat meestal een bogieframe, twee wielsets (elk met een as en twee wielen), vering en demping, lagers en remmen. Bij aangedreven bogies kunnen ook aandrijvingen en overbrengingen aanwezig zijn die de trekkracht op de wielen overbrengen.

Er bestaan verschillende typen hoofdstellen, afhankelijk van het doel en het voertuigtype. Te onderscheiden zijn onder andere aangedreven (driving) bogies en passieve bogies, evenals binnenframebogies en buitenframebogies. Ontwerpen variëren op het gebied van demping, vering, en het aantal en type wielen, wat invloed heeft op snelheid, gewichtslast per as en rijcomfort.

Onderhoud en inspectie van hoofdstellen zijn cruciaal voor veiligheid en prestaties. Regelmatige controle omvat slijtage aan wielen en lagers, inspectie van vering en remsystemen, en controle van de bevestigingen aan de carrosserie. Goed onderhouden hoofdstellen dragen bij aan een stabiele rij, comfort en reduced derailment-gevaar.