herinneringsvragenlijsten

Herinneringsvragenlijsten zijn gestructureerde instrumenten bedoeld om systematisch autobiografische herinneringen te verzamelen. Ze bestaan vaak uit een combinatie van gesloten items en open vragen, en kunnen zowel zelfstandig worden ingevuld als afgenomen door een interviewer.

Doel en toepassingen: In de psychologie en gezondheidszorg worden ze gebruikt voor onderzoek naar geheugen en identiteitsvorming, als instrument in klinische diagnostiek, en binnen herinneringstherapie om cognitieve functies te stimuleren, welbevinden en sociale verbondenheid bij ouderen of mensen met geheugenproblemen.

Inhoud en variatie: Items kunnen thema’s omvatten zoals levensgeschiedenis, belangrijke gebeurtenissen, relaties, werk en verhuis- of migratieverhalen. Sommige vragenlijsten richten zich op specifieke herinneringen, terwijl andere een breder levensverhaal stimuleren. De instrumenten variëren van korte checklists tot uitgebreide interviews die hoofdstukken van het leven oproepen.

Kwaliteits- en praktische overwegingen: De betrouwbaarheid en validiteit hangen af van de constructie en doelstelling. Het afnemen vereist training, en bij oudere respondenten moeten gevoeligheid en ethiek zorgvuldig worden gewaarborgd. Retrospectieve herinneringen zijn onderhevig aan vertekening door tijd, emoties en sociale wenselijkheid.

Gerelateerde concepten zijn herinneringstherapie en autobiografisch geheugenonderzoek.