hemodynamiek

Hemodynamiek is de studie van de beweging van bloed door het cardiovasculaire systeem en van de bijbehorende drukken, stromingen en volumes die perfusie en zuurstoftoevoer bepalen. Het omvat de interactie tussen het hart, de vaten en het circulerende bloedvolume, en hoe deze factoren samen de bloeddruk en weefselperfusie reguleren.

Belangrijke variabelen zijn hartminuutvolume (HMV, CO) = hartfrequentie × slagvolume, preload, contractiliteit en afterload. Preload verwijst naar de hoeveelheid bloed die het hart in de diastole vult; afterload is de belasting waarmee het hart tijdens samentrekking te maken krijgt, grotendeels bepaald door arteriële druk en vasculaire weerstand. De Frank-Starling-relatie beschrijft hoe een toename van preload het slagvolume kan verhogen tot een bepaald punt. De gemiddelde arteriële druk (MAP) wordt beïnvloed door CO en de systemische vaatweerstand (SVR) en kan worden benaderd als MAP ≈ CO × SVR.

Veneuze terugkeer wordt bepaald door de drukgradiënt tussen de centrale vullingsdruk en de rechteratriumdruk, evenals veneuze tonus en volumebalans. De vasculaire compliance en weerstand bepalen hoe druk en volume in het systeem verdeeld worden.

Metingen variëren van invasief tot niet-invasief. Invasieve methoden omvatten arteriële katheters voor continue bloeddruk en centrale veneuze druk of pulmonale arteriële katheters; niet-invasieve methoden omvatten echocardiografie, Doppler meting van flow, en oscillometrische bloeddrukmeting.

Toepassingen vindt men in shock, hartfalen en sepsis. Hemodynamische monitoring ondersteunt beslissingen over vochttoediening, vasopressoren, inotropen en ondersteunende therapieën, waarbij dynamische indices kunnen helpen bij de beoordeling van fluid responsiveness.